Commitment voor verandering
Adobe Stock
Mensen in beweging krijgen in de richting die je beoogt is lastig, dat blijkt in de praktijk. Vermoedelijk heb je zelf wel een verandering meegemaakt waarbij mensen niet mee wilden doen of ‘ja’ zeiden, maar de afspraken niet nakwamen. Hoe krijg je commitment voor verandering?
In deze blog een checklist van vragen waarmee je commitment voor verandering kunt toetsen, en gericht je communicatie kunt aanpassen. De basis is dat wanneer de doelgroep die je voor ogen hebt, overtuigd is van de punten op deze checklist, dan ben je al een heel eind op weg naar verandering:
- Er is een acuut en belangrijk probleem (of kans).
- De oorzaak is duidelijk.
- De situatie is te veranderen.
- De voorgestelde oplossing is goed.
- Ik kan deze oplossing (helpen) uitvoeren.
- Ik moet het nu doen.
- We doen het met zijn allen.
Voorbeeld: klimaatverandering
Stel dat we mensen in beweging willen krijgen voor het verbeteren van klimaat. Aan de hand van de discussies in de (sociale) media over milieu en of er wel of geen maatregelen genomen moeten worden, kun je vermoedelijk dit voorbeeld in deze uitwerking wel herkennen. Los van wat waar is en wie gelijk heeft, lijken deze zeven punten steeds elementen te zijn waarop verandering kan blijven ‘haken’.
Is onze planeet nu echt in gevaar?
Twijfel over punt 1 ontstaat onder meer door berichten dat de hogere temperaturen, natuurrampen en het smelten van ijs op o.a. de Noordpool eenvoudigweg natuurlijke afwijkingen betreffen, die iedere zoveel tijd terugkomen. Zolang mensen niet overtuigd zijn dat er een probleem is, zullen ze ook niet in actie komen. De grote hoeveelheid berichten, tegenstrijdige onderzoeken en de politieke belangen in de discussie, maken het voor veel mensen onmogelijk om objectieve en gefundeerde antwoorden te vinden.
Is dit als gevolg van het handelen van mensen?
En als je ervan overtuigd bent dat de oorzaak niet bij het handelen van mensen ligt, zoals uitstoot van (bio)industrie en consumptiepatronen van mensen, dan zal je ook de oplossing niet bij mensen c.q. jezelf zoeken.
Is dit nu nog te veranderen?
Het derde punt heeft te maken met de haalbaarheid van het aanpakken van het probleem. Wanneer bijvoorbeeld politici of monopolisten impopulaire maatregelen nemen, is er vaak veel gemopper maar gebeurt er uiteindelijk niets. Bewust of onbewust maken mensen een afweging: is dit nog wel te veranderen? Laat dit zich nog wel tegen houden?
Is de voorgestelde oplossing goed?
Vervolgens geldt voor het vierde punt dat weg bewegen van een bepaalde situatie ook betekent dat je ergens naar toe beweegt. Mijn indruk is dat er bijvoorbeeld geen morele bezwaren kleven aan het reizen op een andere manier dan vliegen. Maar heel praktisch is het nog niet (zie het vijfde punt).
In de VS kun je hierbij ook aan ‘high school shootings’ denken, waarbij er twee kampen zijn die de oplossing van het andere kamp onacceptabel vinden. Vermoedelijk vinden (nagenoeg) alle Amerikanen het onacceptabel dat leerlingen en docenten worden doodgeschoten op school en dat er nu iets moet gebeuren. Echter, over de benodigde oplossing zijn de discussies fel. Een deel vindt voor het (verder) bewapenen en trainen van mensen in de school ter verdediging. Een ander deel ziet de oplossing in het afschaffen en verbieden van wapens. Subculturen en de bestaanshistorie van de VS zullen hierin een rol hebben, evenals verschillende commerciële lobby’s. Zowel Kotter als Beckhard en Harris refereren aan een aantrekkelijke toekomstige situatie.
Voor het klimaatvraagstuk kun je de beoogde toekomstige situatie eigenlijk uitsplitsen: een schone en leefbare planeet én een wereld waarin we minder en anders reizen. Die eerste zullen weinig mensen tegen zijn. De tweede zal meer weerstand opleveren.
Kan ik deze oplossing (helpen) uitvoeren?
Dit vijfde punt hangt nauw samen met het vorige maar dan vanuit de praktische kant: hoe zien onze vakanties er dan uit vanaf nu? Wat is wel een acceptabele oplossing? Stel dat je niet meer – als je dat al deed – voor je zomervakantie naar Griekenland, Italië of Spanje vliegt? Je kunt hierbij weerstand voelen: weg regenen op een Nederlandse camping? Twee dagen enkele reis, meerdere malen overstappen met je bagage van de ene trein naar de volgende richting het Zuiden? Of ga je met je elektrische auto van laadpunt naar laadpunt voor een zonnige bestemming? Ook sociale aspecten spelen een rol, zie het zevende punt.
Moet ik dit NU doen?
Ook als je het eens bent met het probleem en de oplossing en daadwerkelijk denkt dat jij kan helpen de situatie te verbeteren of te verhelpen, dan nog is de vraag of je het als urgent ervaart. En die urgentie is ten opzichte van andere uitdagingen die je ervaart: worstel je om rond te komen? Ben je een overbelaste mantelzorger? Spelen er psychische en/of fysieke gezondheidsklachten in je gezin? enz. Dan zul je vermoedelijk een lagere prioriteit geven aan milieuproblemen, je hebt wel wat anders aan je hoofd. Sommigen zullen in die situatie kiezen voor die (goedkope) all-inclusive vakantie in Turkije met het gezin.
Doen we dit met zijn allen?
En tenslotte, mensen kunnen veel hebben zolang we in ‘hetzelfde schuitje zitten’. Ook de uitspraak ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ past hier. Het gevoel van samen de nadelen delen, het gevoel van rechtvaardigheid en ‘social proof’ komen hier samen. Met social proof bedoel ik: zie je wel, ik ben niet gek, want anderen doen dit ook.
Ook angst om er niet bij te horen kan een rol spelen. Als alle kinderen uit de klas minimaal naar een Mediterrane bestemming gaan, doe je het dan te kort door naar Texel te gaan? Verre zonvakanties worden in allerlei reclames, films, bladen enzovoorts gepresenteerd als een soort ideaal.
In discussies over milieu wordt gauw gewezen naar anderen. Ik ga niets doen want zolang die ander niet meedoet. Er wordt verwezen naar andere landen bijvoorbeeld China, Verenigde Staten of India, of andere organisaties zoals Tata Steel, Schiphol en KLM. En hoewel het natuurlijk klopt dat het geen zin heeft om een hoekje van het zwembad te reserveren om in te plassen zodat de rest schoon blijft, is het ook een dynamiek die kan maken dat niemand in beweging komt. Bij urgente situaties is dat gevaarlijk.
Wat als je niet hetzelfde belang hebt?
Als je alleen verandering tot stand kunt brengen met mensen die exact denken zoals jij, gaat er vermoedelijk weinig gebeuren. Ons politieke stelsel met de vele partijen bevestigt dat er veel verschillende meningen zijn.
Je kunt dan concentreren op het eens worden over WAT er NU moet veranderen en WIE daar WELK aandeel heeft. Sommigen zijn bereid om iets voor het klimaat te doen als het geld cq kostenbesparing oplevert. Anderen doen mee voor een positiever imago naar de buitenwereld. Zij hebben niet per sé allemaal dezelfde gedrevenheid om daadwerkelijk het milieu te beschermen of te ontzien. Het is een risico maar je kunt de samenwerking aangaan waar de belangen overlappen.
Hoewel een verandering tot stand kan komen met verschillen beweegredenen, is het wel complexer om te laten lukken. Het is belangrijk om onbewuste verschillen in perceptie te voorkomen over wat er moet veranderen en dit duidelijk te definiëren.
Tips bij samen veranderen met verschillende belangen
- Bereik over overeenstemming over de te realiseren oplossing: wat gaan we samen voor elkaar brengen? Hoe ziet dat er uit? Wanneer is het goed genoeg?
- Als er geen overeenstemming is dat er NU iets moet veranderen, is een vraag die je moet stellen: is dit initiatief überhaupt belangrijk en waardevol genoeg voor jou om er mee aan de slag te gaan? Als dat niet nu is, wanneer dan wel?
- Wie doet er wat en wanneer? Veronderstel geen commitment maar check het: doe jíj mee? En verbind jíj je aan de acties die daaraan verbonden zijn voor jou?
- Denk ook na over wat het gevolg is van die afspraak niet nakomen. Kun je het aantrekkelijk maken om actief mee te doen? En kun je het onaantrekkelijk maken om niet mee te doen?
Conclusie
Veranderen vraagt een hele duidelijke communicatie om te komen tot een écht commitment waarin de betrokkenen hun deel oppakken en zo de verandering tot stand komt. Check op de zeven genoemde punten waar je doelgroepen afhaken en of dit terecht is. Als het niet terecht is, verbeter je boodschappen hierover en zorg dat deze je doelgroep bereiken.
Veranderen gebeurt zeker niet altijd vanuit volledig overlappende belangen. Wees extra alert op commitment, duidelijke afspraken over wat het commitment inhoudt en het nakomen ervan.
Wil je meer weten over onze verandermanagementtrainingen, lees dan hier. Liever live sparren met ons over veranderingen realiseren? Neem vrijblijvend contact met ons op.
Onderliggende theorieën en boeken zijn:
Kotter, J. P. Leading Change. Boston: Harvard Business School Press, 1996. En dan specifiek de 8 fasen uit het model.
Beckhard, R. and Harris, R. T. (1987) Organizational Transitions: Managing Complex Change, 2nd Edition. Boston, MA: Addison-Wesley. En dan specifiek: de change equation.
The Effective Change Manager’s Handbook: Essential Guidance to the Change Management Body of Knowledge 1st Edition
by Richard Smith (Editor), David King (Editor), Ranjit Sidhu (Editor), Dan Skelsey (Editor), APMG (Editor). En dan specifiek over: all being in the same boat.
Verdere inspiratie komt voort uit analyse van teleurstellingen uit de praktijk ;-)
